Dr n.hum. Elżbieta Hanna Jaskóła
Standardy zawodowe jako warunek profesjonalnego zarządzania nieruchomościami

       Zadaniem standardów zawodowych jest ukazanie normatywnych zasad i kryteriów, jakimi powinien kierować się zarządca nieruchomości w profesjonalnym wykonywaniu swojego zawodu. Zawodu polegającego na prawidłowym gospodarowaniu majątkiem właściciela, przy zachowaniu uczciwej konkurencji. Profesjonalizm winien charakteryzować się nie tylko skutecznością działania, lecz także umiejętnością wprowadzania zasad współżycia społecznego do codziennej praktyki.
       Jako podstawę standardów należy uznać relację właściciel – zarządca. W szerokim znaczeniu tych pojęć nie można pominąć sytuacji, gdy ich desygnatami będą także zespoły osób. Niezależnie jednak od ich liczby, właściciel i zarządca tworzą układ zdolny do realizacji zadań celowościowych. Teoretycy przyjmują, że głównym celem podejmowanych działań jest „zabezpieczenie wartości kapitałowej nieruchomości oraz – gdy jest to możliwe – jej podwyższenie”1. Samo zaś zarządzanie postrzegane jest jako „działalność ukierunkowaną na przetrwanie i dalszy rozwój jednostki gospodarczej, … na wybór drogi najmniej ryzykownej”2. Układ ten łączy więc wspólny cel działania.
        Nie trudno zauważyć, że tak pojmowane zarządzanie zorientowane jest przede wszystkim na efektywność. Podstawowe znaczenie ma bowiem ekonomiczna skuteczność i sprawność w wykorzystaniu nakładów poniesionych na uzyskanie oczekiwanego efektu.
       Zarządzanie traktowane czysto instrumentalnie opiera się przede wszystkim na formalizmie nauk podstawowych, najczęściej nauk ekonomicznych. Dlaczego więc współczesnej cywilizacji nie udało się przezwyciężyć niezadowolenia społecznego, irracjonalnej gospodarki surowcowo – energetycznej itd.? Wielu sądzi, iż przyczyną jest pomijanie etycznej postawy człowieka i jego swoisty partykularyzm zawodowy i polityczny. Obiektywizowanie rozważań naukowych pomniejsza znaczenie człowieka jako współodpowiedzialnego za skutki podejmowanych przedsięwzięć. Coraz także częstsze są głosy o potrzebie a nawet konieczności etycznej, całościowego ujmowania problemów środków technicznych (maszyn, urządzeń, budynków i budowli) i uznania ich jako układów socjo – technicznych a więc takich, które obejmują sprawy człowieka, sprawy jednostki. W tym duchu wypowiada się np. P.F. Drucker3, który uważa, że zarządzanie przede wszystkim polega na współdziałaniu tylko takich osób, które potrafią zneutralizować słabości i maksymalnie wykorzystać talenty i silne strony uczestników tego procesu. Uważa, iż każde zarządzanie jest w ogóle głęboko osadzone w kulturze i wymaga prostych i zrozumiałych wartości, celów działania i zadań jednoczących ludzi.
       Z punktu widzenia współczesnej wiedzy, współdziałające ze sobą osoby wyróżnia działanie komunikacyjne4. Jest ono koniecznym warunkiem do zachowania zasad prawidłowego współżycia społecznego. Działanie komunikacyjne jest skierowane na osoby drugie, które porozumiewają się ze sobą co do czegoś w świecie. Związany z tym dyskurs jest efektywny wtedy, gdy na jednej i tej samej płaszczyźnie zbiegają się trzy racjonalności: poznania, działania i mówienia. Racjonalna argumentacja powinna natomiast być oparta na roszczeniach: do językowego sensu znaczeń, do prawdy i prawdomówności, a także do słuszności moralnej. W tym ostatnim przypadku chodzi o to, abyśmy przynajmniej byli świadomi podstawowych norm moralnych, ważnych dla wspólnoty komunikacyjnej. W szczególności chodzi o równouprawnienie stron, ich   współodpowiedzialności za formułowanie i rozwiązywanie problemów.
       Jednocześnie, dla wspólnoty komunikacyjnej, podstawowymi zasadami etycznymi są sprawiedliwość, uczciwość, zaangażowanie i solidarność.
       Stąd tak ważne staje się pełne zrozumienie czym są standardy zawodowe zarządców. Z jednej strony muszą one być wzorem dla działania zarządców, których przestrzeganie powinno przynieść określone efekty w postaci polepszenia realizacji krótko i długookresowych celów. Z drugiej strony, standardy są koniecznym warunkiem stworzenia nowoczesnych procedur integracji systemowej (jak mechanizm rynkowy z mechanizmem zarządzania).
       Dlatego też, istotnym elementem przy tworzeniu i stosowaniu standardów staje się działanie komunikacyjne, które powinno poprzedzać wszystkie wiodące decyzje zarządcy. Zachodzi ono wtedy, kiedy wzajemnie – zarządca z otoczeniem – koordynują plany działania nie przez egocentryczne kalkulacje lecz przez akty dochodzenia do porozumienia.
       Chcąc zatem aby standardy pełniły prawidłowo swą funkcję, należy z nich uczynić instytucję. Zawarte zaś w nich wzorce zachowań oraz ich następstwa muszą być określone jednoznacznie, winny być sformułowane w sposób jasny, czytelny i zrozumiały.


 

1 Zarządzanie nieruchomościami, pr. zbior. pod red. E. Kucharskiej-Stasiak, Łódź, VALOR 2000, s.28.
2 Tamże.
3P.F. Drucker, Zarządzanie w XXI wieku, Warszawa 2000
4J. Habermas, Teoria działania komunikacyjnego, Warszawa 2003